Barchaga ma’lumki, piyoda va avtomashinalarda yurishning ham o‘ziga yarasha qoidalari bor. Bilasiz hozirgi kunda transport vositalari sezilarli darajada ko‘paygan. Shu bilan birga yo‘l-transport hodisalari va talofotlar ham ortmoqda. Bu esa ham haydovchi, ham piyodaga qo‘shimcha mas’uliyat yuklaydi.

Xo‘sh, yo‘lda inspektor va haydovchi o‘rtasidagi munosabatlar qanday bo‘lishi kerak va ularning qanday haq-huquqlari bor?
Avvalo, yo‘l harakati qatnashchilari quyidagi huquqlarga ega:

- YPX xodimi tomonidan to‘xtatilganda to‘xtatish asoslarini, qoidalarning qaysi bandini buzganligi to‘g‘risida tushuntirish berilishini talab qilish;
- transport vositasini to‘xtatgan xodimdan o‘zini tanishtirishini, xizmat guvohnomasini ko‘rsatishini va ko‘krak nishon belgisini ma’lum qilishini talab qilish;
- xizmatni mobil videokamerasiz olib borayotgan YPX xodimiga hujjatlarni taqdim etmaslik;
- YPX xodimi bilan o‘zaro munosabatini o‘ziga tegishli audio, foto va video qurilmaga qayd qilish;
- qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollardan tashqari, transport vositasi kabinasidan chiqmasdan, YPX xodimi bilan o‘zaro munosabatga kirishish;
- sodir etgan qoidabuzarligi qayd etilgan maxsus moslama natijalari bilan tanishish;
- huquqbuzarlik holatini aniqlashda foydalanilgan maxsus vositalarning qiyoslash sertifikatlarini ko‘rsatishni talab qilish;
- huquqbuzarlik holati yuzasidan tushuntirishlar berish;
- asossiz to‘xtatib turilmasligini talab qilish;
- YPX xodimi tomonidan transport vositasini yoki undagi yukni tashqi ko‘zdan kechirish jarayonida ishtirok etish;
- o‘zi to‘xtatilgan hududda YPX xodimi xizmat olib borishi mumkinligi haqidagi dislokatsiya ko‘chirmasi bilan shu joyning o‘zida tanishish yoki maxsus tadbirlar o‘tkazilayotganligi haqida markaziy axborot-dispetcherlik xizmati - axborot-dispetcherlik xizmatidan ma’lumot olish;
- huquqbuzarlik to‘g‘risida ma’muriy bayonnoma rasmiylashtirilganidan so‘ng YPX xodimining dislokatsiyasi saqlanayotgan saf bo‘limi (bo‘linmasi) boshlig‘idan dislokatsiya haqida yozma ma’lumot berishni talab qilish;
- o‘ziga nisbatan rasmiylashtirilgan ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi bayonnoma, ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish hujjatlari bilan tanishish, ulardan o‘z hisobidan nusxa ko‘chirish yoki ularni fotosuratga olish;
- YPX xodimining harakatlari yoki harakatsizligi, rasmiylashtirilgan huquqbuzarlik to‘g‘risida ma’muriy bayonnoma hamda chiqarilgan qaror ustidan yuqori turuvchi organ (mansabdor shaxs)ga yoki sudga shikoyat qilish;
- o‘zi guvohi bo‘lgan hodisa haqida YPX xodimiga haqqoniy ma’lumotni bayon qilish.