Ота-боболаримиз бекорга айтишмаган экан, “Ҳолва деган билан оғиз чучимайди” деб. “Огоҳ” газетасининг 9-сонида чоп этилган одамларни алдаб, осонгина бойишни мақсад қилган ва охир-оқибат тузоққа тушган фирибгарлар ҳақидаги жиноят тафсилоти айни шу изоҳга мос келади...

Баҳодир Салимов (исм-фамилиялар ўзгартирилган) бинойидек бозорда майда-чуйда сотиб, тирикчилик қилиб юрарди. Шунинг ортидан оиласини, бола-чақасини боқиб юрган эди. Бир куни қайин укаси Ҳайдар Яҳёев келиб, поччасига маслаҳат солди:

— Ижарага машина олиб ҳайдасак, кечаси бировимиз, кундузи бировимиз юрар эдик. Бир амаллаб ижара ҳақини бериб борсак, бир-икки йилда машина ўзимизники бўлиб қолармиди.

Поччаси ҳам унга қайишиб, ҳозирча нархлар билан қизиқиб кўришини, маъқул келса ўйлаб кўришини айтади.

КЕЛИШУВ

Орадан икки ҳафта ўтар-ўтмас, яъни ўтган 2015 йилнинг 12 апрель куни Ҳайдар поччасига қўнғироқ қилди:

— Сергели туманига, машина бозорига келинг, ижарага бериладиган «Матиз» топдим, эгаси билан гаплашайлик.

Машина бозорида Баҳодир Исматилла исмли йигит билан танишади. Исматилла машина опасиники эканлигини, агар ёқса, нархини келишишса, тезда чақиришини, опаси ҳам етиб келишини айтади. Исматилла бошида аввал 1000 АҚШ доллари миқдоридаги пулни бериб, машинани олиб кетишини, улар ишончнома қилиб беришларини айтади. Машинанинг қолган пулларини икки ярим  йил мобайнида 400 АҚШ долларидан бўлиб-бўлиб бериб, машина учун жами 12 250 АҚШ доллари миқдоридаги пулларни беришга келишишади. Баҳодир ва Ҳайдар бозорнинг ўзидаёқ машинанинг эгаси Дилноза Зуҳурова билан ҳам танишиб олади. Улар юқоридаги келишувга асосан, Тошкент вилояти Зангиота туманидаги «Мустанг» ёқилғи қуйиш шохобчаси ёнидаги нотариусга келишади. Нотариусда Баҳодир 1000 АҚШ долларини Дилнозага беради ва ишончномани расмийлаштиришга киришишади. Ишончноманинг нархи 650 минг сўм эканлигини билишгач эса, Баҳодир ҳозир ёнида 650 минг сўм пули йўқлигини айтиб, расмийлаштиришни бошқа кунга қолдиришга келишишади.

БИРИНЧИ ТЎҚНАШУВ

Машинани янги эгаси Ҳайдар ҳайдаб кетади. Аммо машина ҳайдашга ишончнома йўқлиги боис уни уйига олиб бориб қўйишади. Орадан уч-тўрт кун ўтиб, Дилнозага қўнғироқ қилишиб, уни топа олмаган Баҳодир унинг укаси Исматиллага қўнғироқ қилади. Исматилла машина онасининг номида эканлигини айтиб, онасининг телефон рақамини уларга беради. Дилнозанинг онаси қизи Қозоғистонга кетгани, бирор ҳафталардан кейин келгач, ишончномани расмийлаштиришлари мумкинлигини айтади. 

Бунга ноилож кўнган почча ва қайин ука яна бир ҳафта кутишади. Бир ҳафта ўтказиб қўнғироқ қилишганда эса Дилноза онаси паспортини алмаштириш учун топшириб қўйганини, энди кутиб туришларини айтади. Ана шу сабаб ишончномани расмийлаштириш ортга сурилади. Бунга ҳам рози бўлган ижа-рачилар машинани бирор марта ҳам ҳайдамасдан туриб, 14 май куни ижарага олинган машинанинг биринчи ойи учун ижара пулини ҳам тўлашга мажбур бўлишади.

“МАШИНАМНИ ҚАЙТАРИНГ”

Биринчи ойнинг ўзидаёқ, пул тўлашнинг осон бўлмаслигига кўзи етган Ҳайдар уйдагилари билан маслаҳатлашиб, Россиянинг Екатеринбург вилоятига ишлаб келиш учун кетади. У ерда ишлаб, уйга пул юбориб туради. Онаси Салима ая эса ҳар ойда Дилнозага 400 АҚШ долларидан пул бериб тураверади. Шундай қилиб, май ойидан октябр ойигача Екатеринбурга ишлаб юрган Ҳайдарнинг соғлиги ёмонлаша бошлайди. Касаллиги сабаб Ҳайдар октябр ойида уйга қайтишга мажбур бўлади. Ана шу сабаблар билан сарф-харажатлар кўпайиб кетиб, навбатдаги ой учун машинанинг ижара пули учун Дилнозага 400 АҚШ доллари ўрнига 300 беришади. Бу ҳолат юзасидан берилган ҳар қандай изоҳлардан жазавага тушган Дилноза эса энди ишончнома қилиб бермаслигини, машинани қайтаришларини талаб қилиб жанжал кўтаради. Афтидан Дилнозанинг мақсади машинани кайтариб олиш ва олган пулларини ҳам қайтариб бермаслик эди. Шундай кунларнинг бирида Баҳодир ҳеч бўлмаганда 1000 АҚШ доллари миқдоридаги пулларини қайтариб берса, машинани беришини айтиб, Дилнозага қўнғироқ қилади. Негадир Дилноза бунга дарров рози бўлади. Буни кутмаганидан шошиб қолган Баҳодир пулни ўзи ишлайдиган бозорча ёнига олиб келишини айтади.

ЕМАГАН СОМСАГА ТЎЛОВ

Дилфуза эса ИИБ ходимларига қўнғироқ қилиб, Баҳодир ва Ҳайдар деган фуқаролар ўзининг машинасини олиб қўйишганларини ва қайтариб бериш учун 1000 АҚШ доллари миқдорида пора талаб қилишаётгани ҳақида ёлғон хабар беради. Пулни олаётган вақтда эса Баҳодирни ҳуқуқ посбонлари қўлга олишади. Шундай қилиб, ўз пулларига ҳам машина ололмасдан шунча қийналишгани етмаганидек, энди қип-қизил фирибгарга айланиб қолган икки жабрдийданинг мушкуллари осон бўлиб, ҳақиқат қарор топди ва бир гуруҳ машина олиб-сотарларининг фаолиятига чек қўйилди.